fbpx

Over gestippelde dieseltreinwormen en langlob-ribkwallen… – Specialty Onderwaterbiologie

Over gestippelde dieseltreinwormen en langlob-ribkwallen… – Specialty Onderwaterbiologie

“Hoe was je duik, nog wat gezien?” Niet zelden is het antwoord dan: ”Ja leuk, we hebben veel kreeften, wat noordzeekrabben en visjes gezien en was dat nou een schol?… Alleen als Ton Klerks aan de beurt is hoor je: ”We zagen eieren van de gestippelde dieseltreinworm, stenen vol vliescelmosdiertjes en moesten ons een weg banen door de Amerikaanse langlob-ribkwallen. En ook nog…” Maar kijk niet op als tijdens de volgende debriefing de duikers een lange lijst aan specifieke waarnemingen opsommen want er heeft onlangs een nieuwe lichting amateur onderwaterbiologen zijn brevet gehaald. Een terugblik!

Een aantal leden wilde toch graag wat meer weten over wat ze onderwater zoal tegenkomen. Want ook duikers die al langer duiken, zien nog wel eens onderwaterfauna voor flora aan. Die anemoon waar Nemo in zwemt, heeft wel een plantennaam maar is toch echt een dier en ook die op wier lijkende begroeiing blijken allemaal diertjes te zijn. Tijd dus voor een specialty onderwaterbiologie. Binnen onze gelederen hebben wij een zeer goed ingevoerde amateur-bioloog die ook nog eens veel beeldmateriaal heeft en er graag over verteld. Zijn naam werd al genoemd: Ton Klerks. Ton ging de uitdaging aan en stelde een gevarieerd programma van theorie- en praktijklessen samen om de leden op te leiden tot beginnende onderwaterbiologen. De cursus bestaat uit drie theorieavonden en een praktijkdag.

Classificeren

Na een gastvrije ontvangst met koffie, zelfgebakken cake en koeken beginnen de theorieavonden in de grote ruimte boven Ton’s werkplaats. We starten onder andere met uitleg over het classificeren van het dierenrijk, met name toegespitst op het onderwaterleven. Hieraan was meteen een oefening verbonden waarbij foto’s van verschillende dieren in de juiste klasse ingedeeld moesten worden. Dat lijkt vrij simpel, maar valt toch best tegen. Daarnaast gaat Ton uitgebreid in op de factoren die van invloed zijn op het wel of niet voorkomen van bepaalde soorten. Met deze kennis wordt het makkelijker om bepaalde soorten te vinden op basis van wat ze eten, waar ze voortplanten of op welke plaatsen ze zich graag vestigen.

En heb je dan iets gevonden dan is het wel fijn om te weten welke soort het dan precies is. Er blijken bijvoorbeeld wel heel erg veel verschillende soorten krabben te leven in het Nederlandse water. Een determinatieoefening is daarom onderdeel van het programma. De volgende duik heb je dus niet zomaar ‘een krab’ gezien, maar kun je determineren welke krab je precies hebt gezien. Is het de penseelkrab of het harige porseleinkrabbetje, of toch een jonge strandkrab?

De oefeningen en presentaties worden onderbroken door een korte borrelpauze waarna nog even verder gezwoegd wordt op het uit elkaar houden van de soorten. Het is verrassend dat niet alleen beginnende duikers, maar ook ervaren duikers nog veel opsteken en zich afvragen hoe ze hier allemaal overheen gezwommen zijn.

Praktijkdag

Zaterdag 28 augustus is het tijd om het geleerde in de praktijk te brengen. Onder regenachtige omstandigheden verzamelen we  op Den Osse voor de eerste duik. De buddyparen gaan te water met de opdracht om alles wat ze waarnemen op te schrijven en later te classificeren. De wind trekt behoorlijk aan dus de Grevelingen is veranderd in een golfslagbad van formaat. Helaas is hierdoor en door de enorme hoeveelheden Amerikaanse langlob-ribkwalletjes (ja daar zijn ze weer!) het zicht niet optimaal. Gelukkig valt er toch nog meer dan voldoende leven te noteren.

Na een uur staan de duikers weer op het droge en wordt er snel omgekleed om naar het volgende onderdeel op het programma te rijden. Inmiddels is de zon tevoorschijn gekomen. We lunchen snel op de parkeerplaats bij het watersnoodmuseum in Ouwerkerk om vervolgens naar de waterkant te gaan voor het stenenkeren. In de getijdenzone begint een zoektocht naar leven dat specifiek in dit deel van het water voorkomt. Geen steen blijft onberoerd tijdens de jacht op krabbetjes, anemonen en garnalen.

Getijdenpoelen

Een klein stukje verderop zijn een aantal kunstmatige getijdenpoelen gecreëerd waarin goed te zien is wat er allemaal in deze zone leeft. De betonnen bakken vormen een geschikt substraat voor anemonen. hydropoliepen, wier en tweekleppigen als oesters. Daartussen zwemt allerlei klein leven rond als dikkopjes, garnaaltjes, krabbetjes en vlokreeftjes. Ton vist een aantal van deze dieren uit de bak om ze in het draagbare aquarium beter te kunnen bekijken. Na de nodige uitleg wordt alles weer teruggezet. Ineens zien we een mini-anemoontje in de bak dat er eerder niet was. Ton vertelt dat sommige anemonen levendbarend zijn en dat deze uit de grotere paardeanemoon kan zijn gekomen. Tijdens het terugzetten heeft de grote paardeanemoon zich aan Tons hand vastgezet en als hij hem wil afschudden in het water perst de anemoon spontaan al zijn jongen uit. Piepkleine kopietjes van de ouder dwarrelen door het water. Bijzonder om van deze geboorte getuige te zijn!

We rijden terug naar Den Osse voor de tweede duik. Nu is de opdracht om in een specifieke zone op zoek te gaan naar de verschillende soorten die daar leven en te letten op de biotische en abiotische factoren. De zones zijn 10-15 meter, 5-6 meter, de reefballs en de wierzone. Door het slechte zicht en de flinke golfslag, vervalt de laatste optie en gaan er twee buddyparen naar een meter of 5-6. Er worden weer de nodige waarnemingen gedaan en enthousiast komt iedereen boven. De lijst voor de nabespreking op dinsdagavond groeit gestaag. Bij Even Pause sluiten we deze intensieve en gezellige dag af. Met een smakelijke maaltijd.

Favoriet zeedier

Alweer de laatste avond van de cursus. Iedereen heeft een presentatie voorbereid, maar eerst starten we met de nabeschouwing van de duiken en het stenenkeren op zaterdag. Het classificeren van alle waarnemingen tijdens de duiken gaat al een stuk vlotter dan op de eerste avond. Toch veel geleerd! Vervolgens presenteren de deelnemers hun favoriete zeedier. Van anemoonvisje, tot haringhaai en van spookkreeftje tot zeeschildpad, het komt allemaal voorbij. Zelfs de Japanse kruiswal die niet bepaald favoriet is door een pijnlijke ervaring, maar als exoot wel interessant is, siert het scherm. Mooi is hij wel! Over alle gepresenteerde dieren worden nieuwe wetenswaardigheden geleerd. Een leuke manier om je kennis te verruimen. 

De cursus wordt bekroond met een brevet en certificaat. Marjolein heeft als aandenken hele leuke stenen geschilderd. Iedereen kijkt enthousiast terug op zijn deelname. Ton, complimenten voor de uitgebreide en interessante lessen en Marjolein bedankt voor de goede verzorging. Het was super, volgend jaar weer. En de debriefings na de duik zullen in het vervolg een stuk langer worden!

Verschillende typen leden

Verschillende typen leden

Deze keer een blog van Saar Oudenbroek over de verschillende typen leden en de Sinterkerstennieuw op 17 december.

Sinterkerstennieuw 2019

De dagen worden steeds korter en de avonden steeds langer. Buiten is het fris en het water van Zeeland lijkt ver weg. Tijd voor cocoonen met kaarsjes op de bank en tijd voor de een luie zondag en tijd voor wat reflectie. Zo ook op onze duikvereniging bijvoorbeeld. Een mooie mix van mensen van allerlei pluimage, van kort, dik, lang, brabo’s, hagenaars en hagenezen, en leidschendammers niet te vergeten. En van verschillende typen leden. Wat ons bindt, is de duiksport en onze vereniging. Fijn dat er binnen onze vereniging ruimte is voor al die verschillende leden. Voor de commissie evenementen vast een uitdaging om het iedereen naar de zin te maken op het Sinterkerstennieuw op 17 december.

Ik blik eens vooruit op dit spektakel in combinatie met de verschillende typen leden binnen duikvereniging Sub Marine Stars:

De duikers

Allereerst zijn er de duikers. Nu zul je denken op een duikvereniging is iedereen een ‘duiker’ maar ik bedoel hiermee de goed geoutilleerde en serieuze duikers. In het buitenwaterseizoen staan ze klaar om andere duikers te assisteren. Ze beheersen hun skills goed, of werken eraan om ze nog beter onder de knie te krijgen. Ook in het binnenseizoen besteden ze hun zwembadtijd nuttig. Met elkaar aan de slag met de skills. En na afloop wordt er gesproken…over duiken. Deze groep kun je met Sinterkerstennieuw prima een kunstkerstboom onder water laten opzetten. Ook zijn ze prima op hun plek bij het onderwaterdobbelspel. In een perfecte trim uiteraard zwevend boven de bodem!

De fotografen

Een kleine groep, maar wel bloedserieus. In het buitenwater dan vooral. Elk krabbetje, slakje en elke kreeft wordt vastgelegd, en hun digitale fotoarchief beslaat vele gigabytes. In het zwembad zijn ze een beetje verloren. Ronddwarrelende haren zijn buiten de zwemmers en duikers in het bad het enige interessante (macro) fotomateriaal. Maar met Sinterkerstennieuw halen ze hun hart op. Tijd voor leuke plaatjes voor de website of facebook.

De onderwaterbiologen

Een fascinerende soort. Kan lyrisch praten over spookkreeftjes, neteldieren en de geweldige variëteit aan de naaktslakken in Nederland. Druk beoordelen of ze na een duik nu de gewone of de kleine knuppelslak hebben gezien. Zijn bovenwater ook bovengemiddeld geïnteresseerd in de natuur. En ook voor hen valt het binnenwaterseizoen niet mee. Besteden de tijd in het zwembad het liefst aan zwemmen en werken in de winter hun kennis van de fauna weer bij. Sinterkerstennieuw is een uitdaging. Sint op een zeepaard, de arrenslee getrokken door sepia’s? Of dan toch maar onderwatermemory met afbeeldingen van stekelhuidigen?

De verenigingsdieren

Deze soort heb je op elke vereniging. Komen vooral voor het gezelschap, het samenzijn met anderen, en het gezamenlijk uitoefenen van dezelfde hobby. Zijn onmisbaar voor de sfeer en chemie tussen leden onderling. Kijken uit naar het duikweekend, de borrel in het zwembad en duikstekken als Scharendijke en Den Osse, waar je na de duik gezellig op een terras wat kunt drinken of een patatje eten. Met Sinterkerstennieuw zijn ze zeker van de partij. Het maakt niet uit wat er gebeurt op die avond, als er maar veel leden zijn, en iedereen lekker na afloopt, blijft hangen bij de bar.

De ‘nieuwen’

De ‘nieuwen’

Nieuwe leden starten in het binnenwaterseizoen, en komen om hun brevet te halen, of voor een van de eerdergenoemde interesses. Hebben het in het begin best moeilijk om alle leden te leren kennen. Want niet elke ‘soort’ is even frequent in het zwembad aanwezig. En het echte duiken begint pas in april, waar dan ineens leden verschijnen die ze nog niet eerder hebben gezien.

Als we nu dit jaar zorgen dat we allemaal aanwezig zijn bij Sinterkerstennieuw op 17 december, zijn de ‘nieuwen’ niet langer nieuw en maken we er een gezellige avond van! Ik geloof dat ik wel weet bij welke soort ik hoor…

Disclaimer: deze blog is geschreven op persoonlijke titel en kan gelezen worden met een vette knipoog naar ‘alle soorten’

error: U kunt geen foto\'s downloaden