Je hoort het heel vaak: duiken… dat is toch best gevaarlijk? En met de soms nare krantenberichten denk je dat helaas bijna ook, maar in de praktijk valt het allemaal mee, als je je maar aan de regels houdt. Tijdens je duikopleiding leer je veilig te duiken en de veiligheid van je buddy te waarborgen voor, tijdens en na de duik. Hieronder legt Marco de Haas, coördinator opleidingen en bestuurslid, precies uit wat we als vereniging allemaal doen om iedere duik veilig te laten verlopen.
Zowel voor als achter de schermen werkt Duikvereniging Sub Marine Stars continu aan het verbeteren van de duikvaardigheid, zodat men veilig duikt en veiliger gaat duiken. Dit is één van de speerpunten binnen de vereniging. Er zijn heel veel aspecten die bij veilig duiken een rol spelen, dus laten we beginnen bij het begin: het zwembad.
Veiligheid in het zwembad
Het verenigingsjaar begint in het zwembad en hier begin je ook met je opleiding. Wekelijks krijg je perslucht- en snorkeltraining en krijg je van gediplomeerde instructeurs. Tijdens de persluchtlessen oefen je te water het buddy-systeem. Eén van de leden treedt op als toezichthouder en houdt vanaf de kant alles in de gaten. De jaarlijkse (herhalings)cursus ‘Toezichthouder’ zorgt ervoor dat alle leden de reddingsvaardigheden up-to-date houden. Naast de toezichthouder is een EHBO’er aanwezig.
Veiligheid in de opleiding
De duikopleiding staat voor een groot deel in het teken van veiligheid. Voor alle brevetten geldt dat zowel in de theorie- als bij de praktijklessen veiligheid en het redden van jezelf en je buddy centraal staan. We organiseren regelmatig extra thema-avonden om specifieke vaardigheden te trainen om de veiligheid te bevorderen. Voorbeeld, jezelf uit een visnet bevrijden. Iets wat gelukkig zeer zelden voorkomt, maar mocht het je overkomen dan weet je hoe je jezelf moet bevrijden. Hoe meer je alle vaardigheden oefent, hoe sneller en vanzelfsprekender je kunt handelen. Jaarlijks krijgen leden een training in reanimatie, in het gebruik van zuurstof toedienen en gebruik van de AED. Op deze manier zijn leden altijd bevoegd om eerste hulp aan je buddy te verlenen. Deze cursus is voor alle leden tweejaarlijks verplicht en de leden laten zich één- of tweemaal per jaar keuren.
Veiligheid tijdens buitenduiken
Na ruim een half jaar in het zwembad duiken heb je alle mogelijke skills geoefend, kun je de theorie dromen en ben je dus helemaal klaar voor het echte werk: het buitenwater. Hier wordt net als in het zwembad altijd als buddy-paar gedoken om zo op elkaar te kunnen letten en wanneer nodig elkaar te helpen. De aspirant-1* duikers worden tijdens hun opleidingsduiken altijd individueel begeleid door een instructeur.
Vanaf de kant coördineert de oppervlaktecoördinator (OC), geassisteerd door de standby, de duik. Hij houdt de veiligheid in de gaten, controleert of iedereen die het water ingegaan is er ook weer uitkomt en bij een noodsituatie is hij het centrale aanspreekpunt en coördineert de acties. De standby zal hierbij ondersteunen en helpt om bijvoorbeeld een slachtoffer zo snel mogelijk uit het water te halen. De OC heeft beschikking over een zuurstofkoffer en AED. Alle leden zijn opgeleid om deze materialen te kunnen gebruiken en kunnen dus helpen indien nodig.
Veiligheid bij materiaal
Bij elke duik is, naast een gevulde persluchtfles, zo goed mogelijk werkend duikmateriaal essentieel. Alle verenigingssets bestaan uit een dubbele ademautomatenset, (conform de nieuwe NEN 250-norm). Daarnaast krijgen de sets voor gebruik een volledige servicebeurt om de kans op falen van apparatuur te minimaliseren. Tijdens de opleiding leer je hoe je het duikmateriaal moet behandelen. Het onderhouden van het materiaal is zeer belangrijk om het in zo goed mogelijke conditie te houden. Daarnaast wordt er geoefend om de juiste handelingen uit te voeren mocht er onderwater toch iets misgaan, zodat jij en je buddy veilig weer boven komen.
Achter de schermen
Bovenstaande is globaal wat je direct zult ervaren, maar er gebeurt ook nog van alles achter de schermen. Het bestuur en het instructeursteam houden voortdurend een vinger aan de pols als het gaat om veiligheid. De instructeurs houden hun skills en kennis bij, bespreken de voortgang van leden in opleiding en samen met het bestuur volgen ze het nieuws op gebied van onder meer wet- en regelgeving, veiligheidseisen en nieuwe inzichten op duikgebied, om als vereniging er zo snel mogelijk op in te kunnen spelen. Zo zijn onder meer de afgelopen jaren arborichtlijnen opgesteld, zijn de toezichthouder en ehbo-er in het zwembad geïntroduceerd en is de rol van de oppervlaktecoördinator aangescherpt.
De Nederlandse Onderwatersport Bond (NOB) ondersteunt Duikvereniging Sub Marine Stars. Als overkoepelende organisatie volgt de bond alle (inter)nationale ontwikkelingen binnen de duiksport. Daarnaast is de NOB verbonden aan de DOSA (Duikongevallen Statistiek en Analyse). Het DOSA is vrij strikt, hierdoor registreren we een duikongeval, hoe klein ook (bijvoorbeeld een bloedneus). De DOSA analyseert vervolgens de meldingen om waar nodig nieuw beleid te ontwikkelen of de routines aan te passen. Deze informatie wordt vervolgens gedeeld met de verenigingen.
Veiligheid in het nieuws
Nu denk je waarschijnlijk, hoe zit het dan met die krantenkoppen? Helaas gaat er toch een heel enkele keer iets mis, maar in de meeste gevallen is er een risico genomen door de duiker of is een medische aandoening de oorzaak. Het sterk afwijken van het duikplan, overmoedige acties of het overslaan van belangrijke veiligheidsstappen kunnen verkeerd aflopen. Het motto is: plan je duik en duik je plan.
Kortom, met alle technieken die je leert en als je altijd goed je hoofd erbij houdt, je duikt binnen je eigen vaardigheden en niet over je grenzen gaat, is duiken zeker een veilige en leuke sport.