Een verslag van een duikvakantie in Denemarken door Ton Klerks
Duiken in Denemarken, en meer specifiek Middelfart aan de Kleine Belt, is dat wat? Jazeker, verrassend kleurrijk onderwaterleven en helder (wel fris) water maken het een mooie bestemming voor een duikweekje, zeker in coronatijd. Geen vliegtuig nodig, over de weg kun je er in 8 uur zijn. Ton schreef een reisverslag van een weekje boven- en vooral onderwater rondom Middelfart.
Met de camper toeren we in juli 2017 in Zweden en Denemarken en als fervent duiker wil ik dan natuurlijk ook een duikje maken. Er is een duikcentrum in Kölding, en na een telefoontje heb ik een afspraak om met Alfred te duiken in de Lillebelt bij Middelfart. Hier word ik zo vrolijk van dat ik aan Alfred beloof om terug te komen, mét leden van de duikvereniging.
Door diverse omstandigheden duurt het echter tot september van dit jaar eer dit lukt. En bijna had het Coronavirus ook dit nog verhinderd. Maar gelukkig we mogen! En op 12 september 2020 rijden wij, Ton en Marjolein, met Marco en Nancy in twee campers naar Middelfart. Middelfart ligt aan de Lillebælt die stroomt tussen Jutland en het eiland Funen.
Søbadet met Alfred
Direct de volgende dag ontmoeten we Alfred om met ons in de Lillebælt te duiken. In de Lillebælt moet je heel erg rekening houden met de stroming, deze schommelt tussen geen stroming en hele heftige stroming waarin je echt niet wilt duiken. Alfred legt ons tijdens de koffie de website uit waarop we heel nauwkeurig de stromingen kunnen zien, zodat we veilig kunnen duiken. Als de stroming bijna weg is gaan we op voor de eerste duik bij Søbadet, een duikstek vlak bij de oude Lillebæltbrug. Je gaat via een strandje te water en volgt de ketting die vanaf de steiger de diepte in gaat tot wel 30 meter. Op drie meter is er een wandje recht naar beneden tot ongeveer 10 meter. We volgen de wand naar rechts. De wand lijkt te zijn begroeid met wier maar als je beter kijkt zie je dat het mosdiertjes zijn. Hier tussenin staan zeeanjelieren en kruipen diverse wulken rond. En dan zien we twee franjekopvissen een soort die op mijn verlanglijstje staat om eens mooi op de foto te zetten. Om ons heen zwemmen lipvissen en op de bodem staan vele gele broodsponsen en elk vrij plekje is bedekt met hele kleine mosseltjes. Her en der staan grote kelpbladeren waarop ook kolonies met mosdiertjes zitten in diverse vormen, in een ronde vorm of lijkend op een sneeuwkristal.
Lyngsodde: ingestort
Vullen van de duiktanks is hier niet zo eenvoudig als in Nederland. Fijn dat Alfred weet te regelen dat we bij ‘dykkerclub Aktiv’ vlak bij de nieuwe Lillebæltbrug kunnen vullen. Na zowel de flessen als onze maagjes te hebben gevuld gaan we op voor de tweede duik. Dit keer bij duikstek Lyngsodde bij de voormalige Ammoniakhaven. Hier is eigenlijk nooit stroming dus kunnen we ongehinderd duiken. Ook hier is een ketting aangebracht die we volgen tot een meter of 10 en dan gaan we linksaf waar een mooie begroeide wand moet zijn. Marco en ik komen niet tot aan de wand want wij zijn alweer lekker met onze fotocamera’s bezig. Marjolein en Nancy onder begeleiding van Alfred komen wel bij de wand die echter is ingestort! Ondanks dat zien we weer allerlei moois waaronder vele zeedonderpadden, heremietkreeften en zelfs twee gewone zeekreeften. Eenmaal boven drinken we nog wat en spreken met Alfred af dat hij donderdag weer naar ons toe komt om te duiken. Maandag houden we een rustdag en vullen onze tanks op de Hindsgavl camping. Dit is het enige vulstation in de directe omgeving en helaas alleen open van 8-9 uur en 16-18 uur. We luieren, fietsen, kijken hertjes en bezoeken het dorpje.
Søbadet zonder Alfred maar met nudy!
Dinsdagochtend is de stroming weer bijna weg als we alle vier nogmaals een duikje maken bij Søbadet. We speuren weer langs de prachtig begroeide wand en genieten van wat we zien. Op driekwart van de duik zie ik een Franjekop en niet zomaar één maar een fraai volwassen exemplaar. Nou daar gaan we weer, camera’s in de aanslag en schieten maar. Als Nancy en Marjolein terugkomen van hun rondje kunnen ze hem ook nog even aanschouwen. Tegen het einde van de duik zwemt Marco ver vooruit want zijn lucht is bijna op, en ik er rustig achteraan. Bij de steigerpaal zie ik een oranjeroze vlekje, ‘dat is geen zeeanjelier’ denk ik direct ‘dat moet een naaktslak zijn’. Er schiet van alles door mijn hoofd want ik heb nog niet eerder een naaktslak gezien in Denemarken. Ik maak snel een foto maar wil er veel meer maken want er moet natuurlijk ook een hele mooie bij zitten. Daarna sta ik op, zie Marco al bijna op de kant staan en roep “Nudibranche” en laat mij weer onderwater zakken. Ik kijk direct naar waar ik de naaktslak heb gezien maar daar zit hij niet meer! Teleurgesteld zie ik de naaktslak nog net in de licht opkomende stroming wegdrijven. Ik graai de naaktslak uit de stroming en zet hem netjes in enkele wierplantjes zodat hij model kan zijn voor onze fotoshoot. Vele foto’s verder nemen we afscheid van deze ‘Brede ringsprietslak’ zoals ik hem later determineer. Eén met veel felle kleuren, feller dan die ik in Nederland heb gezien. Door de beperkte vulmogelijkheden zit een tweede duik er vandaag niet in. Ook Corona gooit roet in het eten, een gepland bezoek aan Odense kan niet doorgaan omdat Kopenhagen en Odense tot code-oranje gebied zijn verklaard. We blijven dus maar in onze eigen vakantie bubble.
Camping Galsklint: speuren door het zeegras
Op woensdag steken alleen Nancy en ik ons hoofd onder water bij camping Galsklint. We zijn blij verrast, niet alleen is het zicht erg goed maar we belanden direct in een zeegrasveld. Ik denk gelijk aan ‘adderzeenaalden’ en vooral aan ‘zeestekelbaarsjes’ (ook wel 15 doornige stekelbaars genoemd) die zich in zeegras schuilhouden. En enkele minuten later is het al raak en wijst Nancy mij de eerste zeestekelbaars aan. Je moet wel heel goed kijken want met zijn groene kleur (bruin kan ook) is hij nauwelijks te onderscheiden van het zeegras. We zien er vrij snel enkele achter elkaar. Helaas, voordat ik mijn camera in stelling kan brengen zijn we ze net zo snel weer kwijt als we ze gevonden hebben. We struinen de randen van het zeegras af en pluizen ook de stukken met kale zandbodem minuscuul uit, je weet immers nooit wat je tegenkomt.
Onderwaterzandstorm
Dan komt er ineens iets op ons af wat doet denken aan een zandstorm. Een rand van kelpbladeren en wierrestanten komt op ons afgerold meegevoerd door de stroming. We zwemmen er overheen en zien wederom een zeestekelbaars die ook zo weer uit ons zicht verdwijnt. We struinen verder en zien iets bewegen en dat blijkt een groenkleurige zeenaald. In eerste instantie denk ik aan een adderzeenaald, maar de kleurstelling klop niet. Aha een trompetterzeenaald! Ik neem diverse foto’s van dit mooie dier en als hij bij het zeegras aankomt en ik een keer met mijn ogen knipper ben ik hem ineens kwijt. Hij lijkt ook zo verdraaid veel op een zeegrasblad dat dat niet verwonderlijk is. We kammen met onze handen zelfs het zeegras uit maar vinden hem niet meer terug. Wel vinden we een mooie heremietkreeft en wat nog mooier is, een harnasmannetje! Zo die kan ook van mijn verlanglijstje. We volgen dit prehistorisch uitziende visje (heeft wat weg van een mini-steur) over de zandvlakte naast het zeegras en maken vele foto’s. Aan het eind van de duik spotten we nog een mooie schol. Een mooie afsluiting van deze duik die niet dieper ging dan slechts drie meter. ’s-Middags varen we in een gehuurd motorbootje over de Lillebælt. En wordt Marco alsnog nat van het opspattende boegwater.
Lyngsodde op herhaling
Het is inmiddels alweer donderdag en met Alfred gaan we opnieuw duiken bij de voormalige Ammoniakhaven. Wederom Lyngsodde, maar deze keer naar rechts waar het geheel anders is dan de ingestorte linkerkant. Nancy en Marjolein gaan voorop met Alfred, gevolgd door Marco en ik. Nou ja, gevolgd is een groot woord, want als Marco, beginnend onderwaterfotograaf, zijn hoofd onderwater steekt en begint te fotograferen is hij niet meer te stoppen en niet meer vooruit te branden. Ik herken iets van mijzelf😊 toen ik begon met onderwaterfotografie in 2012. Na de duik vertellen de dames over de mooi begroeide wand van de oude loswal en over een grote pijp met daarin een zeedahlia. Dat wekt onze fotografen interesse maar ‘hoe krijg ik Marco zover en binnen de duiktijd bij die wand?!’
Hygge
Eerst moeten we lucht in onze tanks hebben en het vulstation is niet open. We bedenken dat de duikclub enkele honderden meters verderop misschien uitkomst biedt. Toevallig komen er net een aantal leden van de club aanrijden om te gaan duiken. We spreken ze aan en we kunnen vullen bij de club alleen pas na hun duik, een uur of twee later. Tijd genoeg dus om te gaan HYGGE! Dat is Deens voor gezellig samenzijn met hapjes, drank en BBQ. Als na het Hygge Marco, Nancy en Alfred de flessen gaan vullen bedenk ik een plan om te duiken, de Dahlia te vinden en genoeg fotografeertijd over te houden. En zo gepland, zo gedoken. Marco en ik zwemmen boven water naar de Loswal en dalen dan af om het moois te gaan bezichtigen. De eerste indrukken van de wand, die bestaat uit stalen damwandprofielen, zijn overweldigend. Waar je ook kijkt zitten zeeanjelieren in allerlei kleuren. Onderaan de wand op 10 meter diepte liggen zeedonderpadden en ook een mooie zeedahlia op ons te wachten. We maken de nodige foto’s en genieten met volle teugen. Aan het einde van de wand zit op 6 meter diepte de grote buis die ook prachtig is begroeid. Als we in de buis kijken zien we inderdaad de zeedahlia staan. We zijn ondertussen alweer drie kwartier onderweg en zouden met een uur weer boven zijn dus vervolgen snel onze weg verder richting de 1ste en 2de aanlegsteiger. Op de schuin oplopende zandbodem komen we nog wat heremietkreeften tegen en een grote puitaal. Ook staan er hier vele slibanemoontjes in het zand. Na een uur zit het er weer op en komen we beide met een grote glimlach boven water.
Zeestekelbaarsjes
De volgende ochtend weer vroeg vullen en aan het begin van de middag nog een duik bij camping Galsklint. Marjolein duikt niet mee en gedrieën struinen we weer tussen het zeegras op zoek naar trompetterzeenaalden en zeestekelbaarsjes. Al direct als ik onderwater ga zie ik een zeestekelbaars die ook direct weer onzichtbaar is. Jammer, volgende zeestekelbaars beter want ik wil er toch wel graag een foto van maken. We zien een op sterven na dode haarkwal die qua kleur en details toch wel erg mooi is. Deze kunnen we niet zonder foto’s maken voorbijzwemmen. Dan ziet Nancy een zeestekelbaars in een bruine kleur die zich, boven en tussen de losse kelp- en wierbladeren, schuil probeert te houden. Dat lukt hem niet goed genoeg want het lukt ons om de nodige foto’s te maken zodat ook deze van mijn verlanglijstje kan. Even later spot ik zelf een groene versie van de zeestekelbaars. Ook deze probeert zich te verschuilen maar voordat hij voorgoed uit ons zicht verdwijnt hebben we de toch nodige foto’s geschoten. Dan is onvermijdelijk ook het einde van deze duik daar, en helaas ook de laatste duik bij Middelfart.
Gastvrij
Maar de vakantie is nog niet voorbij, we zijn zaterdagochtend voor het ontbijt uitgenodigd bij Alfred, zijn vrouw en hun zoontje thuis in Gråsten. We genieten een uitstekend ontbijt en krijgen als toetje een kleine rondleiding van Alfred in het park van het Gråsten Slot. Dit is het zomerpaleis van de Deense koningin Margrethe II, waar Alfred slechts enkele honderden meters vandaan woont. Uitgegeten en uitgewandeld stappen we in de campers en rijden naar de laatste duikstek van de vakantie. Deze duikstek is gelegen in Kollund, dat ligt schuin tegenover Flensborg aan het Flensborg Fjord. Marco, Nancy en ik duiken onder in het zeegras waar we wat grote zeepissebedden op de bladeren zien zitten. Voorbij het zeegras en rond de vijf meter diepte ligt de bodem vol met mosselschelpen. Links en rechts zien we veel zeesterren in diverse mooie kleuren en Nancy vindt de eerste trompetterzeenaald, een bruine. Al snel gevolgd door enkele botervisjes, groene wierslakken en nog meer trompetterzeenaalden groen en bruin. We fotograferen er weer lustig op los en hebben het reuze naar de zin.
Geluk
Als we onze hoofden weer boven water steken beseffen we ons maar al te goed dat ons Deense duikavontuur er voor dit jaar op zit. We hebben enorm geboft, zowel met het prachtige zomerweer, als met de Corona maatregelen. Want op de terugreis naar Nederland verandert het Corona advies en mogen Nederlanders Denemarken niet meer in voor een plezierreisje. Wat een geluk en wat hebben we genoten van het duiken en onze duikvriend Alfred. En één ding is zeker, we gaan zeker nog eens terug naar Middelfart!